Νάξος - Ανθωπογεωγραφία

Νάξος: αυτή είναι η ευφοροτέρα και ωραιοτέρα όλων των Κυκλάδων, έχουσα περίμετρον 80 μιλίων. Παλαιόθεν ονομάζετω Δία, Στρογγύλη και Διονυσιάς, δια δε την πολλήν αυτής ευφορίαν και τας ωραίας εξοχάς, ελέγετω και Μικρά Σικελία. Προάγει εν αφθονία διάφορα προϊόντα, εξαιρέτως δε πολύν και αξιόλογον οίνον, όςτι μεταφέρεται και εις άλλους τόπους, χάριν εμπορίου, και το περίφημον σμιρίγλιον, έχει δε κατοίκους 12.000 κατοικούντας εις διάφορα χωριά των οποίων πρωτεύει η πόλις Νάξος κτισμένη εις τα δυτικάς της νήσου παράλια. Απέναντι των ανατολικών παραλιών κείνται δύο μικρά ερημονήσια Ακάριος και Λέλανδρος, νοτιοανανατολικώς Δε αυτής κείνται και άλλαι μικραί και ακατοίκηται νήσοι, η Ηρακλειά, Σχοινούσα, Φακούσα και τα δύο Κουφονήσια (1)

Η Νάξος είναι το μεγαλύτερο σε έκταση νησί των Κυκλάδων με έκταση 428 τετραγωνικά χιλιόμετρα και βρίσκεται σε απόσταση 108 ναυτικών μιλίων από τον Πειραιά. Το βόρειο τμήμα της αντικρίζει τη Μύκονο και τη Δήλο, το νότιο τα Κουφονήσια, την Ηρακλειά και τη Σχοινούσα, ανατολικά βρίσκονται η Δονούσα και οι Μάκαρες ενώ δυτικά βρίσκεται η Πάρος. Έχει πληθυσμό 14.838 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 1991 ήτοι το 24,5% του πληθυσμού των Κυκλάδων. Ο πληθυσμός του νησιού το 1951 ήταν 18.347 το 1951 και έφτασε στο κατώτερο σημείο το 1981 (13.913) σημειώνοντας σημαντική μείωση που όμως προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από τις ορεινές περιοχές. Πιο συγκεκριμένα όλη η ορεινή Νάξος «χάνει» αυτή τη περίοδο 2.709 από τους 4.434 που χάνει συνολικά το νησί και μόνο η βόρεια ορεινή Νάξος χάνει 1.823 από τους 3.623 κατοίκους της, δηλαδή τον μισό πληθυσμό. Την μεγαλύτερη μείωση από όλα τα χωριά παρουσιάζει η Κορωνίδα που χάνει από το 1951-1991 το 61% του πληθυσμού της. Όλη αυτή τη περίοδο η Χώρα αυξάνει τα νούμερα της, παρά την «έξοδο» των ορεινών Ναξιωτών και πολλές φορές αποτελεί τον προορισμό τους (2).

Η ορεινή ζώνη καταλαμβάνει 246 τετρ. χλμ και η ημιορεινή 41 τετρ. χλμ. Οι υψηλότερες κορυφές έχουν ύψος 998 (Κόρωνος στη ΒΟΝ) και 1006 (Ζας στο Φιλώτι) μέτρα που είναι και το υψηλότερο υψόμετρο στις Κυκλάδες. Οι διαφοροποιημένες γεωγραφικές ενότητες της Νάξου χαρακτηρίζονται και από διαφορετικό ανάγλυφο του εδάφους. Η δυτική πεδινή ζώνη, που αντιπροσωπεύει το 30% της συνολικής έκτασης του νησιού, το ανάγλυφο είναι ήπιο και οι κλίσεις μικρές, της τάξης του 5%. Στο υπόλοιπο 70% της έκτασης, στο κεντρικό και ανατολικό τμήμα του νησιού επικρατούν στο ηπειρωτικό τμήμα κλίσεις από 10%-30% που καταλήγουν στα παράλια σε ζώνες κλίσεων 5%-10%. Διάσπαρτα, κυρίως προς το βορειοανατολικό άκρο, εντοπίζονται περιοχές με κλίσεις που υπερβαίνουν το 30%(3) .

(1) Βαλέττας Ιωάννης, Γεωγραφία της Ελλάδος, 1839-Σύρος, σελ. 76
(2) Αναπτυξιακή εταιρία Νάξου Αριάδνη Α.Ε., ως άνω
(3) Αριάδνη Α.Ε. ως άνω


Πηγή: Χρήστος Σιδερής ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΗ ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΒΟΡΕΙΑ ΟΡΕΙΝΗ ΝΑΞΟ ΑΠΟ ΤΟΝ 19Ο ΑΙΩΝΑ ΜΕΧΡΙ ΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ